Βανέσα Βενέτη

H Malala Yousafzai έχει πει πως «οι εξτρεμιστές φοβούνται τα βιβλία και τα μολύβια. Τους φοβίζει η δύναμη της μόρφωσης και οι γυναίκες. Φοβούνται τις γυναίκες. Η δύναμη της γυναικείας φωνής τους τρομάζει». Ίσως γιατί οι γυναίκες, τελικά, μπορούν να κάνουν τα πάντα και το αποδεικνύουν καθημερινά, μέσα από κάθε τους ρόλο.

Σε κάθε χώρα η γυναίκα δυναμώνει και εξελίσσεται. Ξεκίνησε από σκληρούς αγώνες για τα δικαιώματά της (αγώνες που δίνει ακόμα και σήμερα) και έφτασε να διαπρέπει σε κάθε τομέα, μακριά από κάθε προκατάληψη και στερεότυπο. Τα τελευταία χρόνια, κατάφερε να υψώσει τη φωνή της μέσα από το κίνημα του #MeToo και να πει, με τρόπο εκκωφαντικό, ιστορίες που αποσιωπούνταν για χρόνια. Οι γυναίκες δεν γιορτάζουν μόνο στις 8 Μαρτίου. Για την ακρίβεια δεν θα έπρεπε να γιορτάζονται καν. Θα έπρεπε να έχουν την επιλογή να μην είναι τέλειες, να μην είναι "ηρωίδες", να μη χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα, σε κανέναν. Να είναι ελεύθερες να είναι ό,τι θέλουν.

Σε μια πατριαρχική κοινωνία, όμως, που τις ήθελε υποταγμένες, σε συγκεκριμένα πλαίσια και καλούπια, οι γυναίκες χάραξαν τον δρόμο προς τη χειραφέτησή τους. Για αυτό και αξίζει να γιορτάζονται για κάθε προσπάθεια να αποδείξουν την επάρκεια του φύλου τους, αλλάζοντας επιτέλους αντιλήψεις και συνειδήσεις. Με αφορμή λοιπόν την Ημέρα της Γυναίκας, όπως γιορτάζεται εδώ και κάποιες δεκαετίες, 8 προσωπικότητες μοιράζονται μαζί μας τις ιστορίες τους και μας αφηγούνται βάσει των βιωμάτων και των εμπειριών τους, πώς είναι να είσαι γυναίκα το 2022.

Η Βανέσα Βενέτη είναι μία τρανς γυναίκα που ζει και εργάζεται στην Αθήνα, έχει μία κόρη 11 χρονών, που ζει στα Ιωάννινα και μας μιλά για το πώς βιώνει τη γυναικεία φύση της στο σήμερα. Τι σημαίνει να είσαι τρανς γυναίκα, ποιες είναι οι δυσκολίες και τι θα ήθελε να έχει η κόρη της, ως γυναίκα νεότερης και, σίγουρα, πιο εξελιγμένης γενιάς;

Δώσαμε ραντεβού στο Another Nail, το nail studio στο οποίο εργάζεται τους τελευταίους μήνες και το οποίο είναι η πρόσφατη, πολύχρωμη προσθήκη στο Κουκάκι. Την τελευταία φορά που τα είπαμε, ήταν για άλλο Μέσο, το περασμένο καλοκαίρι, με αφορμή την ιστορία της που έγινε viral και αφορούσε τον δικαστικό αγώνα που κάνει για να δει ξανά την κόρη της, μετά από 4 χρόνια.

Αυτή τη φορά, τα είπαμε για άλλο λόγο, πίνοντας καφέ στη νέα επαγγελματική της γειτονιά, ένα ηλιόλουστο απόγευμα (με πάρα πολύ κρύο). Με υποδέχτηκε -όπως πάντα- με τη ζεστή και μεγάλη γιαννιώτικη αγκαλιά της και μιλήσαμε για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα το 2022.

Γυναίκα στην Ελλάδα του 2022

«Είναι δύσκολο. Ζούμε σε μία εποχή που νομίζαμε ότι η πατριαρχία έχει νικηθεί, αλλά ήρθε το κίνημα #metoo να μας θυμίσει ότι δεν έχει τελειώσει και ότι έχουμε δρόμο μπροστά μας ακόμη. Αλλά όσο δύσκολο είναι να είσαι γυναίκα, είναι άλλο τόσο και όμορφο.

Οι άντρες εξακολουθούν να μη γνωρίζουν πολλά για τις γυναίκες. Καταρχάς, την ψυχολογία τους. Όσο φεμινιστής και αν είναι κάποιος. Ακόμα κι εγώ, πριν το transition (αν και ήμουν πάντα γυναίκα) δεν μπορούσα να καταλάβω όλο αυτό που αφορά μία γυναίκα. Το ορμονικό κομμάτι, το ότι καλείται να είναι καλή σε όλα. Περιποιημένη, καλή νοικοκυρά, καλή επαγγελματίας, καλή στο σεξ, καλή παντού. Η κοινωνία η ίδια δεν ασχολείται με το αν ένας άντρας είναι απεριποίητος στη δουλειά. Δεν κατηγορώ το φύλο δηλαδή. Αλλά και ως τρανς γυναίκα, επειδή είμαι περισσότερο στο στόχαστρο, θα φροντίσω ακόμα περισσότερο τον εαυτό μου».

Όχι, οι άντρες δεν θα καταλάβουν ποτέ πώς είναι να γυρνάς το βράδυ στο σπίτι και να φοβάσαι ότι μπορεί να σου επιτεθούν σεξουαλικά. Πώς είναι να κατεβάζεις τα σκουπίδια και να περνά κάποιος με μηχανάκι και να σε παρενοχλεί.

Η ομορφιά της γυναικείας εμπειρίας

«Απλά είναι ωραίο. Για χίλιους λόγους. Για εμένα είναι υπέροχο γιατί είμαι ο εαυτός μου. Χωρίς να θέλω να παράξω έμφυλα στερεότυπα, από παιδάκι πίστευα ότι η γυναίκα έχει ξεχωριστές ικανότητες, ειδικά σε ό,τι αφορά το κομμάτι της ενσυναίσθησης, των ευαισθησιών αλλά και της ευφυίας. Το κατάλαβα μεγαλώνοντας με γυναίκες αλλά και σήμερα, από τις φίλες και τις συναδέλφους μου.

Μου έχουν δώσει διάφορες συμβουλές κατά καιρούς. Η χειρότερη ήταν "να μη δίνεις δικαιώματα". Τι σημαίνει αυτό; Ενώ είναι ξεκάθαρο ότι φταίει ο θύτης και όχι το θύμα, υπάρχει ακόμα αυτό το στερεότυπο ότι σε περιπτώσεις παρενόχλησης, συνέβη επειδή προκάλεσε η γυναίκα. Η καλύτερη συμβουλή (που δεν αφορά μόνο το φύλο μας) ήταν να κάνω καλό στους ανθρώπους. Να ακούω και να βοηθώ όπου μπορώ.

Τα πρότυπα γυναικών στη ζωή της

Υπήρξαν πολλές. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια. Κάθε γυναίκα που συναναστρεφόμουν, μου άφηνε ένα αποτύπωμα. Ακόμα και η μαμά μου, που δεν είχε ίχνος φεμινισμού, επηρέασε αυτό που είμαι σήμερα. Αν πρέπει να πω οπωσδήποτε ένα όνομα, θα επέλεγα τη Σιμόν Ντεμποβουάρ, η οποία αγωνίστηκε για τα δικαιώματά μας.

Τι θα ήθελε να ξέρει η κόρη της μεγαλώνοντας

Να πιστεύει στον εαυτό της, και αυτό είναι κάτι που λέω σε κάθε γυναίκα. Να μην ετεροπροσδιορίζεται, αλλά να κρίνει τον εαυτό της μέσα από τη δική της ματιά, και όχι από τους άλλους. Να έχει δική της αξία και να κάνει καλό όπου μπορεί. Να έχει ενσυναίσθηση. Να ακούει τους ανθρώπους. Να είναι δυνατή. Για εμένα, οι γυναίκες είναι τα πιο δυνατά όντα.

Η κόρη της και οι επόμενες γενιές

Να πιστεύει στον εαυτό της, και αυτό είναι κάτι που λέω σε κάθε γυναίκα. Να μην ετεροπροσδιορίζεται, αλλά να κρίνει τον εαυτό της μέσα από τη δική της ματιά, και όχι από τους άλλους. Να έχει δική της αξία και να κάνει καλό όπου μπορεί. Να έχει ενσυναίσθηση. Να ακούει τους ανθρώπους. Να είναι δυνατή. Για εμένα, οι γυναίκες είναι τα πιο δυνατά όντα.

Οι νέες γενιές είναι πιο δυναμικές, γίνονται καθημερινά βήματα προς τη γυναικεία χειραφέτηση. Είμαι αισιόδοξη. Οι νέες γυναίκες είναι πιο μορφωμένες και πιο ανοιχτές. Η θρησκεία εξάλλου επηρέαζε περισσότερο τις προηγούμενες γενιές. Σέβομαι τα πιστεύω του καθενός, αρκεί αυτά να μην καταλήγουν σε μισογυνισμό.