Πατρίτσια Τόσκα
«Έχω ακούσει πολλές φορές το
"Kρίμα, τόσο ωραία κοπέλα"»
H Malala Yousafzai έχει πει πως «οι εξτρεμιστές φοβούνται τα βιβλία και τα μολύβια. Τους φοβίζει η δύναμη της μόρφωσης και οι γυναίκες. Φοβούνται τις γυναίκες. Η δύναμη της γυναικείας φωνής τους τρομάζει». Ίσως γιατί οι γυναίκες, τελικά, μπορούν να κάνουν τα πάντα και το αποδεικνύουν καθημερινά, μέσα από κάθε τους ρόλο.
Σε κάθε χώρα η γυναίκα δυναμώνει και εξελίσσεται. Ξεκίνησε από σκληρούς αγώνες για τα δικαιώματά της (αγώνες που δίνει ακόμα και σήμερα) και έφτασε να διαπρέπει σε κάθε τομέα, μακριά από κάθε προκατάληψη και στερεότυπο. Τα τελευταία χρόνια, κατάφερε να υψώσει τη φωνή της μέσα από το κίνημα του #MeToo και να πει, με τρόπο εκκωφαντικό, ιστορίες που αποσιωπούνταν για χρόνια. Οι γυναίκες δεν γιορτάζουν μόνο στις 8 Μαρτίου. Για την ακρίβεια δεν θα έπρεπε να γιορτάζονται καν. Θα έπρεπε να έχουν την επιλογή να μην είναι τέλειες, να μην είναι "ηρωίδες", να μη χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα, σε κανέναν. Να είναι ελεύθερες να είναι ό,τι θέλουν.
Σε μια πατριαρχική κοινωνία, όμως, που τις ήθελε υποταγμένες, σε συγκεκριμένα πλαίσια και καλούπια, οι γυναίκες χάραξαν τον δρόμο προς τη χειραφέτησή τους. Για αυτό και αξίζει να γιορτάζονται για κάθε προσπάθεια να αποδείξουν την επάρκεια του φύλου τους, αλλάζοντας επιτέλους αντιλήψεις και συνειδήσεις. Με αφορμή λοιπόν την Ημέρα της Γυναίκας, όπως γιορτάζεται εδώ και κάποιες δεκαετίες, 8 προσωπικότητες μοιράζονται μαζί μας τις ιστορίες τους και μας αφηγούνται βάσει των βιωμάτων και των εμπειριών τους, πώς είναι να είσαι γυναίκα το 2022.
H Πατρίτσια είναι εκ γενετής ανάπηρη. Σπούδασε Φαρμακευτική, ετοιμάζεται να εργαστεί στον τομέα της και να πρωταγωνιστήσει στο Handbrake, μία ταινία μικρού μήκους φτιαγμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου από γυναίκες, η οποία αφορά την προσβασιμότητα των ανάπηρων ατόμων στην Αθήνα.
Αυτή είναι η ιστορία της.
Γυναίκα στην Ελλάδα του 2022
«Αρχικά, το να ζεις ως γυναίκα είναι ένα challenge από μόνο του. Γιατί η αλήθεια είναι ότι εδώ και κάτι αιώνες, αδικούμαστε πολύ και η κοινωνία μας έχει πολλά πατριαρχικά κατάλοιπα. Φαντάσου να είσαι γυναίκα, να είσαι και σε αμαξίδιο, όταν η ματιά του κόσμου δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένη με την αναπηρία.
Προσωπικά, νιώθω μία τύχη γιατί δεν έχω βιώσει πάρα πολύ μεγάλη αδικία στη ζωή μου. Και στο δημόσιο σχολείο που πήγα, στην Α’ Δημοτικού γεμάτη άγχος για το τι θα πουν τα άλλα παιδιά σχετικά με το αμαξίδιο, δεν το σχολίασε κανείς. Και δεν θα σου κρύψω ότι ξαφνιάστηκα, γιατί είχα προετοιμαστεί κατάλληλα για απορίες που ενδεχομένως να είχαν. Είχα ρωτήσει τη μαμά μου πώς να τους μιλήσω, πώς να προσεγγίσω το θέμα και να το εξηγήσω - μου είπε απλά "όπως μιλάμε μεταξύ μας". Παρά την αγωνία μου, και παίξαμε όλοι μαζί – κρυφτό δεν παίζαμε τότε; Μάλλον κρυφτό – και τα πάντα.
Είμαι τυχερή γιατί παρότι δεν το έχω νιώσει τόσο έντονα, βλέπω να υπάρχει μία προκατάληψη και μία περιέργεια. Η ενημέρωση ως προς τα θέματα γύρω από την αναπηρία είναι σίγουρα ελλιπής, κι αυτό μπορεί να το καταλάβει εύκολα κι ένα μη ανάπηρο άτομο, κάνοντας μονάχα μία βόλτα στο κέντρο της Αθήνας. Θα ήθελα πολύ να μπορέσει αυτός ο κόσμος κάπως να καταλάβει –να γίνει πιο έμπρακτα συμπεριληπτικός.
Πολλά πράγματα μας περνούν υποσυνείδητα και τα αναπαράγουμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε, ίσως. Χωρίς να το θέλουμε, ακόμα».
«Αναπόφευκτα, λόγω του αμαξιδίου, προσέχουν πρώτα την αναπηρία. Έχω ακούσει πολλές φορές το "Κρίμα, τόσο ωραία κοπέλα"».
Το αντρικό βλέμμα και όλα τα υπόλοιπα
«Οι άνδρες πολλές φορές έχουν μία γνώμη για το φύλο μας, βγάζουν συμπεράσματα χωρίς να ρωτάνε. Οι γυναίκες φυσικά και μπορούμε να συνεργαστούμε μεταξύ μας, μπορούμε να συνεννοηθούμε και να κάνουμε σπουδαία πράγματα. Έχουν πολλά να μάθουν από εμάς, μπορούν να μάθουν πολλά – να μάθουμε κι εμείς από εκείνους. Αρκεί να υπάρχει διάθεση. Έχουμε δρόμο να διανύσουμε, έναν δρόμο που πρέπει να διανύσουμε ενωμένοι, όλοι μαζί. Δεν είμαστε ακόμη εκεί που πρέπει, δεν είμαστε εντάξει. Η αρχή έχει γίνει όμως και είμαι αισιόδοξη.
Στο κομμάτι του φλερτ, επίσης, η αναπηρία επηρεάζει με δυο τρόπους: Ή θα υπάρχουν οι άνδρες που θέλουν να είναι υπερπροστατευτικοί, σαν τους γονείς τους γιατί οι ίδιοι θα έχουν προσωπικά θέματα που θέλουν κάπως να λύσουν, ή θα είναι κι εκείνοι που φοβούνται. Υπάρχει ένας φόβος, δεν ξέρω γιατί. Μπορεί να φοβούνται και τον δυναμισμό, αλλά γενικά η άγνοια στο κομμάτι της αναπηρίας είναι η αρχή όλων. Δηλαδή, αν ο άλλος δεν έχει ζήσει με ένα άτομο και δεν έχει ένα άτομο με αναπηρία, δεν θα έχει την ευκαιρία να μάθει ότι ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, όπως θέλει, με όποιον τρόπο θέλει, σε όλα τα επίπεδα της ζωής του – ακόμα και στο ερωτικό.
Ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι δεν κάνουμε πολλά πράγματα. Αλλάζει ο τρόπος, ίσως, αλλά η ουσία είναι η ίδια. Αλλά ποιος κάνει τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο»;
«Είναι πάρα πολλά τα λανθασμένα πρότυπα και πρέπει να αλλάξει αυτό συθέμελα. Το γνωρίζω πως είναι δύσκολο, σαν να αλλάζεις δέρμα. Αν χρειαστεί, το κάνουμε κι αυτό».
Ενσυναίσθηση: Αγνοείται
«Νομίζω ότι εμένα με έχει κουράσει πολύ το ζήτημα με τις ταμπέλες. Γιατί δε σκεφτόμαστε λίγο πιο ανθρώπινα; Γιατί σκεφτόμαστε με θρησκείες, με φύλα, με αναπηρία; Κάθε ύπαρξη είναι μοναδική, κανείς δε θα είναι σαν τον άλλο. Και το κάθε σώμα μας φιλοξενεί για λίγο. Μετά, κανείς δεν ξέρει που θα είμαστε – δε μιλάω για κάρμα, αλλά λέω απλώς ότι εγώ κι εσύ φιλοξενούμαστε σε συγκεκριμένα σώματα. Ας τα αγαπήσουμε κι ας πάμε παρακάτω. Η ζωή δεν περιμένει κανέναν, άλλωστε.
Δεν συναισθανόμαστε. Μας λείπει η ενσυναίσθηση, θα το κάνω τατουάζ. Έχω γίνει γραφική, αλλά δεν μπαίνεις στα παπούτσια του άλλου, με τίποτα. Δεν το προσπαθούμε καν, δε γίνεται κιόλας. Αυτό με προβληματίζει πάρα πολύ.
«Κατανοώ ότι δύσκολα μπορείς να μπεις ακριβώς στη συνθήκη του άλλου, είτε γιατί γεννήθηκες σε άλλη χώρα, είτε με διαφορετικό φύλο, είτε γιατί εσύ περπατάς και εκείνος όχι. Αλλά προσπάθησε να δοκιμάσεις, κι ας μην βγει εντελώς».
Όσο και να σου περιγράψω τη δική μου συνθήκη, αν δε σε βάλω σε ένα αμαξίδιο να βγεις έξω, δε θα μπορέσεις να το καταλάβεις 100%. Γιατί κάποια στιγμή θα σηκωθείς και θα πας σπίτι σου και θα συνεχίσεις τη ζωή σου. Όμως, το ότι θα σεβαστείς και θα σκεφτείς αυτά που θα σου πω και θα δεις όση ώρα θα είσαι στο αμαξίδιο, αυτό και μόνο είναι ένα μάθημα. Γενικά, νομίζω ότι δεν έχουμε μάθει να παίρνουμε το μάθημά μας. Και δεν ξέρω αν θα μάθουμε και ποτέ».
Built with Shorthand